به طور کلی طراحی نشانه در دنیای امروز، دست‌کم گرفته میشود. مردم اهمیت یک نشانه‌ی خوب را درک نمی‌کنند و نمی‌دانند که چه ارزشی برای کسب‌و‌کار آن‌ها دارد. به همین دلیل قصد دارم در این مطلب به چند مساله‌ی بسیار مهم اشاره نمایم که به طور دقیق به ما می‌گوید چرا دستمزد طراحی نشانه 5 دلار نیست و چرا نباید آن را دست‌کم بگیرید.
در واقع قرار است با مقایسه‌ی «طراحی غیرحرفه‌ای نشانه» و «طراحی حرفه‌ای نشانه»، ببینیم چرا هزینه‌ی طراحی حرفه‌ای نشانه پایین نیست و چرا باید روی یک طراحی حرفه‌ای سرمایه‌گذاری نمود.
نشانه چیست؟
برای درک بهتر کاربرد نشانه، ابتدا باید بدانیم نشانه چیست. نشانه برای سریع شناخته شدن، ایجاد حس اعتماد، تحسین، وفاداری و برتری، طراحی میشود. نشانه یکی از ابعاد تبلیغاتی برند یک شرکت یا نهاد است که فرم‌ها، رنگ‌ها، فونت‌ها و تصاویر آن با سایر شرکت‌های همکار یا رقیب متفاوت است. نشانه‌ها همچنین برای معرفی موسسات و سایر نهادهای غیرتبلیغاتی نیز استفاده می‌شوند.
در شگفتم که اگر نشانه قرار است همه‌ی این کارها را انجام دهد، چطور برخی افراد برای کسب‌و‌کار خود نشانه ندارند یا نشانه‌ی ضعیف و غیرحرفه‌ای را می‌پذیرند.
کارهای Spec و رقابت‌های طراحی نشانه
پیش از این که طراحی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای نشانه را با هم مقایسه کنیم، می‌خواهم راجع به کارهای Spec صحبت کنم. اصطلاح Spec مخفف کلمه‌ی Speculative است که برای هر کاری که به «شرط» خاصی انجام میشود، به کار برده میشود.
مثلاً: تو این طراحی را انجام بده، اگر خوشم آمد هزینه‌ی آن را پرداخت می‌کنم.
این اصلاً درست نیست. برای درک بهتر مطلب اجازه دهید با طرح یک سناریو، از یک حرفه مثال بزنم که کار مشروط یا Spec در آن وجود ندارد.
«من دیروز برای معاینه به دندان‌پزشکی رفتم. دندان‌پزشک پس از معاینه، پیشنهاد کرد برای پیشگیری از پیشرفت پوسیدگی‌ها، کار ترمیمی را روی دندان‌ها آغاز نماید. گفتم می‌تواند این کار را انجام دهد، اگر کارش به نظرم رضایت بخش بود، هزینه‌ی آن را با کمال میل پرداخت خواهم کرد. او گفت نمی‌تواند با چنین شرطی کار کند، زیرا بدیهی است که پیش از ارائه‌ی خدمات، هزینه‌ی آن را دریافت خواهد نمود. گفتم پس از پرس‌و‌جو از یک دندان‌پزشک دیگر، وی را در جریان تصمیم نهایی خود قرار خواهم داد»
این سناریو هر روز در حرفه‌ی طراحی اتفاق می‌افتد و غیراخلاقی بودن آن در حال تخریب صنعت طراحی است. درست مانند دندان‌پزشک و سایر مشاغل، یک طراح نیز نباید زمان و انرژی خود را صرف کاری کند که ضمانتی برای پرداخت آن وجود ندارد.
بیش از این در مورد این مبحث پرگویی نخواهم کرد. اما برای آخرین‌بار از شما خواهش می‌کنم از انجام کارهای Spec/ مشروط و رقابت در طراحی بپرهیزید. شرکت در رقابت‌های طراحی نشانه برای گرفتن کار، حرفه‌ی شما را دچار مشکل می‌کند. ختم کلام!
پنج دلاری (طراحی ضعیف و غیرحرفه‌ای نشانه)
حال که با آسیب‌های کار مشروط آشنا شدیم، به سراغ تفاوت‌های طراحی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای نشانه می‌رویم تا ببینم چه انتظاراتی را می‌توان از طیف طراحی‌های 5 دلار تا 800 دلاری داشت. موردی که اکنون می‌خواهم به آن بپردازم مربوط به مسابقه‌ی نشانه‌ی 35 دلاری (برابر با حدود 135 هزار تومان) است که به صورت آنلاین برگزار شده بود.
بریف پروژه‌ی طراحی نشانه به شرح زیر بود:
«برای سایت SPELA PIANO یک نشانه طراحی نمایید. معنی این عبارت نواختن پیانو می‌باشد. اعضای این سایت می‌توانند در آن نواختن پیانو را بیاموزند»
در تصویر زیر طراح‌های ارسالی به این رقابت را می‌بینید. فکر می‌کنید کدام نشانه برنده شد؟
همان طور که مشاهده می‌کنید تقریبا در تمام نشانه‌های بالا از فونت‌های رایج رایگان استفاده شده است و رعایت قوانین طراحی نشانه (مانند قابل وصف بودن، به یادماندنی بودن، تاثیرگذار بودن در صورت حذف رنگ‌ها و داشتن قابلیت تغییر سایز) در هیچ یک از آن‌ها دیده نمی‌شود.
حال در مورد نشانه‌های بالا این چند سوال را از خود بپرسید:
چند تا از این نشانه‌ها را می‌توان توصیف کرد یا به خاطر سپرد؟
آیا این نشانه‌ها بدون رنگ نیز تاثیرگذار هستند؟
آیا می‌توان سایز آن‌ها را به خیلی بزرگ یا خیلی کوچک تغییر داد؟
آیا به سرعت قابل شناسایی و جلب کننده‌ی توجه هستند؟
آیا شخصیت، روحیه و منش یک شرکت را منتقل می‌کنند؟
آیا می‌توان با استفاده از این نشانه‌ها به مخاطب حس آشنا و معتبر‌بودن را انتقال داد؟
آیا احساس کیفیت و رضایتمندی را می‌توان از این نشانه‌ها دریافت نمود؟
تصمیم‌گیری در مورد پاسخ سوالات فوق را به شما واگذار می‌کنم.
طراحی حرفه‌ای نشانه
اکنون به نشانه‌های بالا که به صورت حرفه‌ای طراحی شده‌اند بنگرید و همان سوالات را پاسخ دهید.
تفاوت را مشاهده کردید؟
چرا این دو نمونه مجموعه طراحی این همه با یکدیگر متفاوت‌اند؟ طراحان حرفه‌ای نشانه هنگام طراحی، یک پروسه‌ی جدی شامل تحقیقات، طرح‌های اولیه، تصاویر و بازخوردها، را طی می‌کنند، و به همین دلیل است که دست مزد طراحی آن‌ها پنج دلار نیست!
پروسه‌ای که طراحان حرفه‌ای نشانه برای خود دارند معمولاً شامل موارد زیر می‌باشد:
بریف طراحی: آن‌ها با طراحی پرسشنامه یا مصاحبه با سفارش‌دهنده، بریف طراحی خود را تهیه می‌کنند.
تحقیق: آن‌ها تحقیقات کاملی در مورد صنعت مورد نظر، تاریخچه و رقبای آن، انجام می‌دهند.
ارجاع: آن‌ها در تحقیقات خود به سایر طراحی‌های موفق نشانه در زمینه‌ی مشابه مراجعه نموده و شیوه‌های طراحی جدید که به بریف طراحی‌شان مرتبط هست را بررسی می‌نمایند.
طراحی اولیه و ایده‌پردازی: آن‌ها ایده‌های طراحی نشانه را بر اساس بریف و تحقیقات انجام شده، جمع آوری کرده و با استفاده از خلاقیت و علم طراحی، مرحله‌ی اسکچ زدن را آغاز می‌کنند.
بازخورد: آن‌ها کمی بین پروسه‌ی طراحی فاصله ایجاد می‌کنند تا اجازه دهند ایده‌ها به پختگی کامل برسند، از یکنواختی کار کاسته شود و بازخوردهای دریافتی مورد بررسی قرار گیرند.
ارائه‌ی کار یا پرزنتیشن: سپس در مورد این که گزیده‌ای از طراحی‌ها را به مشتری نشان دهند یا کل مجموعه را، تصمیم‌گیری می‌کنند.
جشن «خسته نباشید»: در آخر نیز با یک نوشیدنی داغ، یا شکلات، یا خواب یا شروع یک طراحی نشانه‌ی جدید یا ترکیبی از این‌ها، خود را به جشن «خسته نباشید» دعوت می‌نمایند!
به نظر شما انجام تمام موارد بالا 5 دلار ارزش دارد؟
آیا می‌دانستید هزینه‌ی ماهیانه نگهداری و بروزرسانی کامپیوتر یک طراح یا ملزومات آن مانند کاغذ، جوهر، اینترنت و ... بیش از این ارقام است؟
دلایل بیشتر
نظر طراح دیگری را در مورد این که چرا هزینه‌ی طراحی نشانه 5 دلار نیست، با یکدیگر می‌خوانیم. تارا که نویسنده‌ی گرافیک دیزاین می‌باشد، در مطلبی با عنوان چرا هزینه‌ی طراحی نشانه از قیمت ناهار شما بیشتر است، 6 دلیل زیر را آورده است:
نشانه نخستین تاثیرگذاری شرکت شما بر روی مخاطب محسوب میشود.
نشانه باید طول عمر زیادی داشته باشد.
نشانه می‌بایست اصل و کپی نشده باشد.
نشانه باید حرفه‌ای به نظر برسد.
نشانه باید نشان دهنده‌ی زمان و تفکر صرف شده بر روی طراحی آن باشد.
نشانه نقطه‌ی آغازین تمام پروژه‌های بصری شرکت شماست.
اکنون به نشانه‌های 5 دلاری بالا و یا حتی به نشانه‌ی خود بنگرید و ببینید چند تا از موارد فوق در آن‌ها رعایت شده است.
قیمت طراحی یک نشانه چقدر است؟
این رایج‌ترین سوالی است که مرتب پرسیده میشود. با این وجود پاسخ دادن به آن، بدون داشتن اطلاع از جزئیات پروژه بسیار دشوار است.
محاسبه‌ی هزینه‌ی طراحی حرفه‌ای یک نشانه کار ساده‌ای نیست، چرا که شرکت‌های مختلف نیازهای متفاوتی دارند. با این وجود بهترین راه برای پاسخ به این سوال، انتخاب پاسخی است که متناسب با شرایط و شخصیت هر سفارش دهنده باشد. (پیشنهاد رنگ: رجوع به تعرفه انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران است(.
عوامل بسیاری در طراحی نشانه در نظر گرفته می‌شوند، مانند تعداد ایده‌هایی که قرار است ارائه شود، تعداد درخواست تجدید طراحی‌ها، میزان تحقیقات لازم، وسعت پروژه و ... .
البته در نهایت نحوه‌ی پاسخ گویی برای قیمت نشانه، بستگی به طراح و سفارش‌دهنده و شرایط آن‌ها دارد.